Το Ριφιφί του '92: Όταν η Τράπεζα Εργασίας έγινε σύμβολο αντίστασης στο σύστημα
Τριάντα τρία χρόνια μετά, το «ριφιφί του αιώνα» στην οδό Καλλιρρόης παραμένει ανεξιχνίαστο. Όχι τυχαία. Σε μια εποχή που το τραπεζικό σύστημα άρχιζε να σφίγγει τον κλοιό γύρω από τον απλό κόσμο, κάποιοι τόλμησαν να χτυπήσουν εκεί που πονάει το κεφάλαιο.
Η επιχείρηση που συγκλόνισε το κατεστημένο
Στις 21 Δεκεμβρίου 1992, οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εργασίας ανακάλυψαν μια εικόνα που θα μείνει χαραγμένη στη συλλογική μνήμη. Τριακόσιες μία από τις 1.151 θυρίδες είχαν παραβιαστεί με χειρουργική ακρίβεια. Η λεία; Πέντε δισεκατομμύρια δραχμές σε κοσμήματα, μετρητά και τίτλους.
Αλλά το πραγματικό μήνυμα κρυβόταν στον τρόπο εκτέλεσης. Οι δράστες δεν μπήκαν από την κεντρική είσοδο, όπως οι συνηθισμένοι ληστές. Άνοιξαν μια υπόγεια σήραγγα 25 μέτρων από την κοίτη του Ιλισού, με υποστυλώματα, φωτισμό και ράγες μεταφοράς. Μια κατασκευή που θύμιζε τις σήραγγες διαφυγής των αντιστασιακών.
Το σύστημα στο στόχαστρο
Δεν ήταν τυχαίο ότι επιλέχθηκε η Τράπεζα Εργασίας. Σε μια δεκαετία που οι εργαζόμενοι άρχιζαν να νιώθουν τις πρώτες πιέσεις της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, το χτύπημα στο ίδρυμα που φιλοξενούσε τις οικονομίες των εργατικών οικογενειών είχε συμβολικό χαρακτήρα.
Οι θεωρίες για διεθνή εγκληματικά δίκτυα και μαφίες που ακολούθησαν ήταν η προβλέψιμη απάντηση του κατεστημένου. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς την τελειότητα μιας επιχείρησης που ντρόπιασε τις αστυνομικές αρχές;
Η δικαιοσύνη των ισχυρών
Το 1994, ένας κρατούμενος προχώρησε σε καταγγελίες εναντίον τραπεζικών στελεχών και επιχειρηματιών. Συλλήψεις, προφυλακίσεις, και μετά... τίποτα. Ο καταγγέλλων ανακάλεσε τα πάντα. Το 1995, το Συμβούλιο Εφετών απάλλαξε όλους τους κατηγορούμενους.
Η αλήθεια είναι ότι το σύστημα δεν ήθελε να αποκαλυφθεί αυτή η υπόθεση. Γιατί πίσω από τη λάμψη των κοσμημάτων και τη μυστηριώδη σήραγγα, κρυβόταν κάτι πολύ πιο επικίνδυνο: η απόδειξη ότι οι θεσμοί μας είναι τρωτοί, ότι η εξουσία δεν είναι απόλυτη.
Το μήνυμα που παραμένει
Σήμερα, καθώς βιώνουμε τις συνέπειες δεκαετιών νεοφιλελεύθερων πολιτικών, το ριφιφί της Καλλιρρόης αποκτά νέο νόημα. Δεν ήταν απλώς μια διάρρηξη. Ήταν μια πράξη αντίστασης στην τυραννία του κεφαλαίου.
Οι άγνωστοι δράστες, όποιοι κι αν ήταν, άφησαν πίσω τους περισσότερα από ερωτήματα. Άφησαν ένα παράδειγμα τόλμης και οργάνωσης που εξακολουθεί να εμπνέει όσους αντιστέκονται στην αδικία.
Τριάντα τρία χρόνια μετά, η σήραγγα της Καλλιρρόης παραμένει ανοιχτή στη συλλογική μας μνήμη. Υπενθυμίζοντας μας ότι κάθε σύστημα καταπίεσης μπορεί να νικηθεί από την ανθρώπινη ευφυΐα και αποφασιστικότητα.