Γραβιέρα Νάξου: Παγκόσμια πρωτιά εν μέσω οικονομικής καταστροφής

Ενώ η κλιματική αλλαγή και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές πλήττουν ανελέητα την ελληνική ύπαιθρο, η Γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ ανακηρύχθηκε το καλύτερο τυρί στον κόσμο από τη διεθνή πλατφόρμα Taste Atlas. Μια νίκη που γεννιέται από τον αγώνα των παραγωγών ενάντια στην αδιαφορία του κράτους και τις συνέπειες μιας καταστροφικής οικονομικής πολιτικής.

Αντίσταση στην κρίση του πρωτογενούς τομέα

Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου κατάφερε να διατηρήσει σταθερή την παραγωγή γάλακτος και τυροκομικών προϊόντων το 2025, παρά τις πιέσεις που ασκούν η κλιματική αλλαγή και το εκρηκτικά αυξημένο κόστος παραγωγής. Όπως εξηγεί ο Πρόεδρος της Ένωσης, Δημήτρης Καπούνης, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η σταθερότητα αυτή επιτεύχθηκε χάρη στην ενίσχυση του ζωικού κεφαλαίου, καθώς χωρίς αυτή την παρέμβαση οι ποσότητες γάλακτος θα ήταν μειωμένες».

Η συνολική παραγωγή φτάνει τους 1.400 τόνους, με 1.200 τόνους να αφορούν την ΠΟΠ γραβιέρα και άλλους 200 τόνους διαφορετικά προϊόντα όπως γάλα, γιαούρτι και τυριά.

Εξαγωγές υπό το βάρος των κυρώσεων

Η γραβιέρα Νάξου εξάγεται σήμερα σε 18 χώρες, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τις 20 από τις αρχές του 2026. Ωστόσο, οι εξαγωγές παραμένουν σε χαμηλότερα επίπεδα λόγω της απώλειας της ρωσικής αγοράς εξαιτίας των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία.

Σε βάθος εξαετίας καταγράφεται μείωση έξι τόνων γάλακτος ημερησίως, εξέλιξη που αποδίδεται στην αποχώρηση παραγωγών από το επάγγελμα λόγω του αυξημένου κόστους και της λειψυδρίας.

Επενδύσεις αντίστασης

Για την αντιμετώπιση της κρίσης, ο συνεταιρισμός υλοποιεί επένδυση 750.000 ευρώ σε μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. «Η μονάδα θα παράγει καθαρό νερό για τις ανάγκες του τυροκομείου και για άρδευση, μειώνοντας την πίεση στους υδατικούς πόρους», δηλώνει ο Καπούνης.

Η καταστροφή της πατάτας Νάξου

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση της πατάτας Νάξου. Η έλλειψη νερού και υποδομών έχει οδηγήσει σε καταστροφική μείωση της παραγωγής. Ενώ ο στόχος ήταν 1.500 τόνοι, εκτιμάται ότι δύσκολα θα ξεπεραστούν οι 600 τόνοι.

Παράλληλα, το πρόβλημα της «μαϊμού» πατάτας Νάξου, κυρίως εισαγόμενης από την Αίγυπτο, πλήττει το brand του προϊόντος. Η Ένωση προσπαθεί να προστατεύσει το προϊόν με διαδικασίες ταυτοποίησης σε συνεργασία με το ΑΠΘ, παρά την αδιαφορία της πολιτείας.

Ο αγώνα συνεχίζεται

Σήμερα στη Νάξο δραστηριοποιούνται 600 κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και η Ένωση απασχολεί 130 εργαζόμενους. Η διάκριση της γραβιέρας αποτελεί απόδειξη ότι όταν οι παραγωγοί οργανώνονται συλλογικά και αντιστέκονται στις καταστροφικές πολιτικές, μπορούν να δημιουργήσουν προϊόντα παγκόσμιας αναγνώρισης.