Το Σύστημα Συντάξεων: Όταν το Κοινωνικό Συμβόλαιο Γίνεται Παγίδα για τους Εργαζόμενους
Το σύστημα συντάξεων βρίσκεται σε κρίση, αντιμέτωπο με τις προκλήσεις της δημογραφικής γήρανσης και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Η ανάλυση αποκαλύπτει τις δομικές αδυναμίες του συστήματος και προτείνει λύσεις βασισμένες στην κοινωνική αλληλεγγύη.
Διαδηλωτές διαμαρτύρονται ενάντια στις περικοπές των συντάξεων
Η Κρίση του Διαγενεακού Συμβολαίου
Στις σύγχρονες κοινωνίες, τα κοινωνικά δικαιώματα στηρίζονται στην αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Οι εργαζόμενοι χρηματοδοτούν τις συντάξεις των ηλικιωμένων. Ωστόσο, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο έχει υπονομεύσει αυτή την κοινωνική συμφωνία.
Η Παγίδα του Συστήματος
Όταν η βάση των εργαζομένων συρρικνώνεται - λόγω υπογεννητικότητας, ανεργίας και φορολογικής μετανάστευσης - το σύστημα κλονίζεται. Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανάλυση στο γαλλικό μέσο Inner Line, το σύστημα αποκτά χαρακτηριστικά πυραμίδας, όπου οι νέοι εργαζόμενοι δεν επαρκούν για να στηρίξουν τους συνταξιούχους.
Το Ιστορικό Προηγούμενο του Ponzi
Η περίπτωση του Charles Ponzi τη δεκαετία του 1920 αποτελεί προειδοποίηση για τα συστήματα που βασίζονται σε συνεχή εισροή νέων συμμετεχόντων. Ωστόσο, η διαφορά είναι ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα θα μπορούσε να λειτουργήσει με κοινωνική δικαιοσύνη υπό διαφορετικές συνθήκες.
Παγκόσμια Συμπτώματα της Κρίσης
Από την Ελλάδα μέχρι τη Γαλλία, οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις επιβάλλουν σκληρά μέτρα λιτότητας. Αυξάνουν τα όρια συνταξιοδότησης, μειώνουν τις παροχές και ιδιωτικοποιούν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Η κρίση είναι συστημική και απαιτεί ριζική αναθεώρηση.
Η Ψευδαίσθηση των 'Κεκτημένων Δικαιωμάτων'
Τα λεγόμενα 'κεκτημένα δικαιώματα' μετατρέπονται σε κενές υποσχέσεις όταν το κράτος υποτάσσεται στις επιταγές του κεφαλαίου. Χωρίς πραγματική κοινωνική αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή του πλούτου, το σύστημα καταρρέει.
Προς μια Δίκαιη Λύση
Η απάντηση δεν βρίσκεται στην ιδιωτικοποίηση αλλά στην ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Χρειαζόμαστε: φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου, ενίσχυση της απασχόλησης, στήριξη της νέας γενιάς, και επανασχεδιασμό του συστήματος με γνώμονα τη δικαιοσύνη.
Επίλογος: Η Ανάγκη για Κοινωνική Επανάσταση
Το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό αλλά πολιτικό. Απαιτείται λαϊκή κινητοποίηση και αγώνας για την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Μόνο μέσα από τη συλλογική δράση μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα δίκαιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Eleni Papadopoulos
Journalist based in Athens, focusing on migration, EU policies, and social movements since the 2008 crisis.